70 Lat Muzeum w Żywcu
16 grudzień 2006 - 31 marzec 2007
Szanowni Państwo!
1/3 zbiorów muzealnych to dary mieszkańców Żywca i Żywiecczyzny, one dały „zaczątek” zbioru muzealnego naszego regionu. Dobrze wiedział o tym dyrektor Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Żywcu – Tadeusz Charlewski, ile skarbów jest wokół nas, które należy gromadzić, pielęgnować i udostępniać zwiedzającym.
Nie wszystko, co można kupić, jest tak cenne, jak pamiątki przeszłości, przechowywane w domach prywatnych, często na strychach, czy w piwnicach. Dla muzeum to eksponaty bezcenne, bo autentyczne owiane mgiełką tajemnicy.
Pierwsze dary zgromadziły seminarzystki działające w Kole Krajoznawczym od roku 1926. Dyrektor Tadeusz Charlewski przekazał im 50 eksponatów a w 1933 roku uczennice zwiększyły kolekcję do 300 sztuk. Były to: obrazy, naczynia, kapliczki, narzędzia, stroje mieszczańskie i góralskie, dokumenty, przywileje.
Tak wspomina te chwile dyrektor Tadeusz Charlewski:
„Z rozrzewnieniem przypominam sobie jeszcze dziś chwilę, gdy jedna z uczennic przyniosła mi złoty czepiec swej Babki i temi więcej słowami: Babcia miała być w tym czepcu pochowana, ale powiedziała, że szkoda taką rzecz zakopywać do ziemi, lepiej niech to ludzie kiedyś oglądają, jak my się umiały stroić…”
W 1936 roku po likwidacji seminarium zbiory przekazano Sekcji Miłośników Żywiecczyzny przy kole Towarzystwa Szkoły Ludowej w Żywcu. Tego samego roku w październiku powstało Muzeum Ziemi Żywieckiej z inicjatywy tejże Sekcji, w budynku byłego seminarium przy ulicy Zielonej.
Nigdy nie brakowało w Żywcu ludzi wielkiego serca, trafiały więc rodzinne pamiątki do zbiorów muzealnych. W księgach inwentarzowych, tych przedwojennych i powojennych, zostało odnotowanych kilkaset nazwisk osób, które przekazały kilka tysięcy eksponatów.
Zapewniamy, że dary Państwa staną się ponadczasowe, obejrzy je wiele tysięcy zwiedzających. Dla młodych będą lekcją historii, dla wcześniej urodzonych – sentymentalnym wspomnieniem lat młodości. Z pewnością muzeum zachowa je od zapomnienia. Są to: księgi cechowe, monety, banknoty, rękopisy, starodruki, obrazy przedstawiające ikonografie miasta Żywca, portrety znanych Żywczaków, meble, porcelana, grafiki, lichtarze, malarstwo na szkle, rzeźby i obrazy sakralne, sztandary, stare fotografie, książki, czasopisma, elementy stroju mieszczańskiego, góralskiego, portrety żywieckich Habsburgów, kolekcja ssaków i ptaków Żywiecczyzny, broń i wiele innych eksponatów.
Nasze muzeum zorganizowało wiele wystaw czasowych, ale o jednej trudno nie wspomnieć. Bazując wyłącznie na darach i eksponatach wypożyczonych od mieszczan żywieckich w roku 2003, zorganizowaliśmy ekspozycję „ W dawnym Żywcu – lata XX, lata XXX…”. Ponad 700 eksponatów wyposażenia wnętrz: sypialni, kuchni, jadalni, gabinetu męskiego, atelier fotograficznego i warsztatu krawieckiego w jednym czasie trafiło do muzeum, część pozostała na zawsze po rozwiązaniu wystawy.
Nie wymieniam nazwisk darczyńców świadomie, jednak ostatniego, bo sprzed czterech dni muszę ujawnić – a jest to ciekawa historia…
Po zbombardowaniu drewnianego mostu na Sole w roku 1945, polichromowana rzeźba Świętego Jana Nepomucena zaginęła. Większość mieszkańców Żywca zapomniała o kapliczce na moście, nikt nie podjął próby odszukania rzeźby. A jednak… Święty Jan Nepomucen jest i przez 61 lat odpoczywał na strychu. Po zniszczeniu mostu, rzeźba nie utonęła, utknęła w resztkach zburzonego mostu i tutaj odnalazł ją Pan Franciszek Dowsilas - obywatel miasta Żywca – mieszkający w pobliżu mostu. Ukrył ją na strychu rodzinnego domu, czekając na lepsze czasy dla Świętego. Dopiero w roku 2005, podczas gruntownego porządkowania strychu, wnuk Franciszka Dowsilasa – Pan Andrzej Dulowski natrafił na zapomnianą rzeźbę, o której pamiętał z dzieciństwa. Po rodzinnej naradzie postanowiono znaleźć rzeźbie właściwe miejsce - więc 12 grudnia 2006 roku przekazano wspaniały dar Muzeum Miejskiemu w Żywcu.
Nie tylko dary wspierają muzeum, ale i osoby, które są zawsze gotowe nieść pomoc przy organizowaniu wszelakich ekspozycji. Nie liczą wolnego czasu, pomagają, ponieważ żyje w nich poszanowanie dla przeszłości i jej zabytków. Wszyscy Państwo wpisaliście się złotymi literami w historię naszego muzeum, pozostaniecie zawsze żywi dla przyszłych pokoleń. Wierzę, że lista darczyńców i sympatyków nie zamyka się w dniu dzisiejszym, zawsze będzie otwarta i niech tak pozostanie.
Szanowni Państwo w imieniu Dyrektora Muzeum Miejskiego w Żywcu Pani Anny Tulejowej oraz żywieckich muzealników składam podziękowania wszystkim darczyńcom i przyjaciołom muzeum.
Serdecznie zapraszam na wystawę
komisarz wystawy - Dorota Firlej
