Andrzej Komoniecki – manuskrypty

WYSTAWA CZASOWA – „Andrzej Komoniecki – manuskrypty. W 360. rocznicę urodzin” już otwarta!

 Zapraszamy w miesiącach marzec – maj na nową wystawę czasową poświęconą twórczości Andrzeja Komonieckiego – wójta, burmistrza i kronikarza Żywca.

ANDRZEJ KOMONIECKI (1658-1729)

Urodzony w Żywcu w 1658 r., pochodził z miejscowej rodziny mieszczańskiej, która na przełomie XVII/XVIII w. odgrywała znaczną rolę w Żywcu. Naukę pobierał w miejscowej szkole parafialnej, opanował języki: łaciński, niemiecki i czeski. Potrafił tłumaczyć na język polski dokumenty pisane w wymienionych językach, a nawet próbował swych zdolności w wierszach polskich i łacińskich. W 1686 r. został wybrany burmistrzem, a dwa lata później wójtem i sprawował ten urząd przez 40 lat.  Po śmierci pisarza miejskiego (od 1700 r.) przejął obowiązki pisarskie. Dbał o rozwój żywieckiego rzemiosła. W 1699 r. zwrócił się do Franciszka Wielopolskiego, właściciela miasta, z prośbą o nadanie cechowi kuśnierskiemu statutu na wzór oświęcimskiego. W 1702 r. starał się o utworzenie cechu zbiorowego. Zaopatrywał także księgi cechowe (kuśnierzy i piekarzy) w przedmowy i wpisywał się do nich na współbrata jedynie dla udziału w cechowych praktykach religijnych. Fundował znaki cechowe, zaopatrzone jego monogramem A.K. dla cechów: garncarzy (1693 r.), szewców (1699r.) oraz kuśnierzy (1699r.). Podstawą jego utrzymania była gospodarka na roli, której posiadał dwie niwki, dom z ogrodem w rynku oraz drugi ogród w mieście. Dodatkowo czerpał dochody z urzędu wójtowskiego. Stan majątkowy pozwalał Komonieckiemu na czynienie wraz z żoną licznych fundacji. W 1701 r. ufundował kaplicę Przemienienia Pańskiego na Górze Borkowskiej. W 1703 r. ufundował ołtarz w kościele parafialnym, w 1708 r. ołtarz do kaplicy Przemienienia Pańskiego. Zmarł 1 maja 1729 roku w wieku 71 lat i został pochowany w żywieckiej w farze. Był żonaty z Zofią Kalfasowiczówną. Pozostawił po sobie synów: Antoniego i Jana. Najcenniejszą spuścizną Andrzeja Komonieckiego jest „Dziejopis Żywiecki” z 1704 r. przechowywany w Muzeum Miejskim w Żywcu.

Po raz pierwszy w historii wszystkie zachowane manuskrypty Komonieckiego można oglądać w żywieckim muzeum!

 Na ekspozycji zostały zaprezentowane:

Chronografia albo Dziejopis Żywiecki, w którym roczne dzieje spraw przeszłych, starodawnych miasta Żywca i pobliskich jego miejsc znajdują się. A ten jest z różnych autorów, pism i wiadomości zebrany i wypisany, a w żywą i trwałą pamięć miastu żywieckiemu jako ojczyźnie swojej miłej ofiarowany roku Pańskiego 1704, przez sławnego Andrzeja Komonieckiego wójta na ten czas żywieckiego.

Rękopis z roku 1704 r.

Rękopis  z roku 1706 r.

Rękopis  z roku 1699 r. (przed konserwacją)

Własność Muzeum Miejskiego w Żywcu

 Monumenta albo zebranie starożytnych dzieł, ozdób, pobożności i łask Boskich przez obraz cudowny Matki Bożej Panny Mariej w parochiej kościoła rychwaldskiego (Rychwałda Monumenta), 1728 r.

Własność Parafii Świętego Mikołaja Biskupa w Rychwałdzie

 Memoriał kościołów parochiej milowskiej i rajczańskiej, w którym od początku ich erekcje, fundacje i ozdoby wszelkie pokazują się”, 1724 r.

Własność Parafii Rzymskokatolickiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 
w Milówce

 List do Franciszka Wielopolskiego w sprawie powołania osobnego cechu kuśnierskiego w Żywcu z czerwca 1699 r.

Własność Muzeum Miejskiego w Żywcu

 Księga zapisów braterskich cechu sławetnego i uczciwego nowo fundowanego kuśnierskiego żywieckiego od roku Pańskiego 1699 do 1749 r.

Własność Muzeum Miejskiego w Żywcu

 Przywilej Zygmunta Augusta z dnia 13 czerwca 1559 r. potwierdzający prawa cechu kuśnierzy w Oświęcimiu  - przepisał i przetłumaczył Andrzej Komoniecki ok. 1699 r.

Depozyt Muzeum Miejskiego w Żywcu

Wystawa jest bezpłatna, serdecznie zapraszamy!!!

FR